English
RADYASYONGÜVENLİĞİYÖNETMELİĞİ
BİRİNCİKISIM
Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar, Muafiyet Amaç Madde
1 - Bu Yönetmeliğin amacı, iyonlaştırıcı radyasyon ışınlamalarına karşı kişilerin ve çevrenin radyasyon güvenliğinisağlamaktır.
Kapsam MADDE2 – (Değişik:RG-3/6/2010-27600) Bu Yönetmelik, radyasyon güvenliğinin sağlanmasını gerektiren her türlü tesis ve radyasyon kaynağının tehlikelerine karşıalınması gereken tedbirleri ve yapılması gereken faaliyetlerle ilgili hususları kapsar. Bu Yönetmelik nükleer tesisler, nükleer yakıtlar, nükleer tesislerden çıkan radyoaktifatıklar ve nükleermaddelere ilişkin faaliyetleri kapsamaz. Dayanak
Madde 3 - Bu Yönetmelik, 2690 sayılı Türkiye AtomEnerjisiKurumu Kanunu'nun 4üncü maddesinin (d) bendine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar Madde 4 – (Mülga:RG-17/12/2020-31337)
Muafiyetler Madde 5 - (Mülga:RG-17/12/2020-31337) Muafiyetsınırları içerisinde olduğu halde izin verilmeyen maddeler
Madde 6 - Bu Yönetmeliğin 5inci maddesindeki muafiyet sınırları içerisinde bulunsa bile, radyoaktif madde içeren oyuncaklar, kırtasiye malzemeleri, giysiler, kozmetikler,ev eşyaları ve benzerimalzemelerin ithali, ihracı, imali, bulundurulması, kullanılması ve depolanması yasaktır.Aksi takdirde bu Yönetmeliğin 75incimaddesi hükümleri uygulanır.
İKİNCİKISIM (Değişik ibare:RG-3/6/2010-27600)
RadyasyondanKorunmada Temel Güvenlik Standartları
BİRİNCİBÖLÜM (Değişik ibare:RG-3/6/2010-27600)
RadyasyondanKorunma Sistemi Doz sınırlama sisteminin temel ilkeleri
Madde 7 - (Değişik ibare:RG-3/6/2010-27600) Radyasyondan korunmada kullanılan, dozsınırlama sisteminin üç temel ilkesiaşağıda verilmiştir:
a) Uygulamaların Gerekliliği: Işınlanmanın zararlı sonuçları gözönünde bulundurularak, net bir fayda sağlamayan hiçbir radyasyon uygulamasına izin verilemez.
b) (Değişik:RG-3/6/2010-27600) Optimizasyon: Radyasyona maruz kalmaya sebep olan uygulamalarda, olası tüm ışınlanmalar için bireysel dozların büyüklüğü, ışınlanacak kişilerin sayısı,ekonomik ve sosyal faktörler göz önünde bulundurularakmümkün olan en düşük dozun alınmasısağlanır.
c) (Değişik:RG-3/6/2010-27600) Doz Sınırlaması: Tıbbi ışınlamalar hariç, izin verilen tümışınlamaların neden olduğu ilgili organ veya dokudakieşdeğer doz ve etkin doz, bu Yönetmeliğin 10 uncu maddesinde belirtilen yıllık dozsınırlarınıaşamaz.
İKİNCİBÖLÜM Doz Sınırları Doz sınırları ile ilgili kavramlar
Madde 8 - (Değişik ibare:RG-3/6/2010-27600) Radyasyondan korunmada kullanılan dozsınırlarına ilişkin kavramlaraşağıda belirtilmiştir: • Birincil Sınırlar: Radyasyon görevlilerinin veya toplumbireylerinin alabileceği yıllık "eşdeğer doz", "etkin doz", "yüklenmiş eşdeğer doz", "yüklenmiş etkin doz" veya belirlenen bireyler topluluğunun "toplumetkin dozu" sınırlarıdır
b) İkincil Sınırlar : Birincil dozsınırlarının doğrudan uygulanamadığı durumlarda kullanılan dozsınırlarıdır. İkincil sınırlar, dış ışınlanma durumunda "eşdeğer dozindeksi" ile iç ışınlanma durumunda ise,"yıllık vücuda alınma sınırları" (ALI)cinsinden ifade edilir.
c) Türetilmiş Sınırlar: Belirli birmodele göre birincilsınırlardan türetilmiş sınırlar olup, bunlara uyulduğu takdirde, birincilsınırlara da uyulduğu kabuledilir.
d)İzin Verilen Sınırlar: Kurumtarafından saptanan ve genellikle birincil ve ikincilsınırlardan daha düşük olan sınırlardır.
e) İşletme Sınırları: Hangi türden olursa olsun, bütün radyasyon kaynakları için Kurum tarafından saptanan birincil ve ikincil sınırları aşmamak koşulu ile Lisans Sahibi tarafından belirlenen sınırlardır.
Referans düzeyleri Madde 9 -
(Değişik ibare:RG-3/6/2010-27600) Radyasyondan korunma programlarında kullanılan herhangi bir büyüklük için özel bir uygulamanın başlatılması amacıyla belirlenen düzeylerdir. Kurumtarafından tespit edilen referans düzeyleriaşağıda verilmiştir.
a) Kayıt Düzeyi: (Değişik ibare:RG-3/6/2010-27600) Radyasyondan korunmayı sağlamak amacı ile, eşdeğer doz, etkin doz veya vücuda alınma miktarlarının kayıtlarının tutulması ve saklanması gerekmektedir. Bu Yönetmeliğin 10uncu maddesinde verilen yıllık dozsınırlarının aylık dönemlerde radyasyon görevlileri için 0.2 mSv, halk için ise 0.01mSv'iaşması durumlarında kayıtlar tutulmaya başlanır.
b) İnceleme Düzeyi: Üzerinde daha fazla inceleme yapılmasını gerektiren eşdeğer doz, etkin doz veya vücuda alınma miktarlarıdır. Bu düzey, bir ay için bu Yönetmeliğin 10uncu maddesinde verilen yıllık eşdeğer dozsınırının 1/10'udur.
c) (Değişik:RG-3/6/2010-27600) Müdahale Düzeyi: Kurumtarafından önceden belirlenen ve aşılması durumunda müdahaleyi gerektiren eşdeğer doz,etkin doz veya vücuda alınma miktarlarını gösteren değerler olup bu Yönetmeliğin 10 uncu maddesinde verilen yıllık eşdeğer dozsınırının bir defada alınması ve aynı yıl içinde bu değerin aşılması durumudur. Müdahale düzeylerinden;
1) Eylemdüzeyi;sürekli ışınlanmalar veya tehlike durumunda, iyileştirici veya koruyucu eylemler gerektiren,eşdeğer doz hızı veya radyoaktivite konsantrasyon düzeyidir. Eylemdüzeyi,ani ışınlamalar için bu Yönetmeliğin 48 incimaddesinde, sürekli ışınlamalar içinse 49 uncu maddesinde verilmektedir.
2) Rehber düzey;aşılması durumunda önlemalınmasını gerektirebilen doz düzeyi olup, kronik ışınlanmalarda öngörülen rehber düzeyler bu Yönetmeliğin 37 nci maddesinde, tıbbi uygulamalarda öngörülen rehber düzeyler ise bu Yönetmeliğin 28 incimaddesinde belirtilmektedir.
Yıllık doz sınırları Madde 10 - Yıllık dozsınırları sağlığa zarar vermeyecek şekilde uluslararası standartlara uygun olarak, Kurumtarafından radyasyon görevlileri ve toplumüyesi kişiler için ayrı ayrı belirlenmiştir. Yıllık toplamdozaynı yıl içindeki dış ışınlama ile iç ışınlamadan alınan dozların toplamıdır. Kişilerin, denetimaltındaki kaynaklar ve uygulamalardan dolayı bu sınırların üzerinde radyasyon dozuna maruz kalmalarına izin verilemez ve bu sınırlara tıbbi ışınlamalar ve doğal radyasyon nedeniyle maruz kalınacak dozlar dahiledilemez.
a) (Değişik:RG-29/9/2004-25598) Radyasyon görevlileri için etkin dozardışık beş yılın ortalaması 20mSv'i, herhangi bir yılda ise 50mSv'i geçemez. El ve ayak veya cilt için yıllık eşdeğer doz sınırı 500 mSv, göz merceği için 150 mSv'dir. Cilt için en yüksek radyasyon dozuna maruz kalan 1 cm2'lik alanın eşdeğer dozu, diğer alanların aldığı doza bakılmaksızın ortalama cilt eşdeğer dozu olarak kabuledilir.
b) (Değişik:RG-29/9/2004-25598) Toplumüyesi kişiler için etkin doz yılda 1 mSv'i geçemez. Özel durumlarda; ardışık beş yılın ortalaması 1 mSv olmak üzere yılda 5mSv'e kadar izin verilir. Cilt için yıllık eşdeğer dozsınırı 50mSv, gözmerceği için 15mSv'dir
c) 18 yaşından küçükler Tüzüğün 6ncımaddesine göre radyasyon uygulaması işinde çalıştırılamazlar. Bu Yönetmeliğin 15incimaddesinin (b) bendinde belirtilen alanlarda, eğitim amaçlı olmak koşuluyla, eğitimleri radyasyon kaynaklarının kullanılmasını gerektiren 16-18 yaş arasındaki stajyerler ve öğrenciler için etkin doz, herhangi bir yılda 6mSv'i geçemez. Ancak el,ayak veya deri için yıllık eşdeğer dozsınırı 150mSv, gözmerceği için 50mSv'dir.
Özel durumlar için planlanan ışınlanmalar Madde 11 - Normal uygulamalarda ortaya çıkan ve yıllık dozsınırları üzerinde etkin doza maruz kalmayı gerektiren, fakat ışınlanmanın dışında başka yöntemlerin bulunmadığı özel durumlarda Kurum'un izniyle yapılan ışınlanmalardır. Özel durumlarda ışınlamaya maruz kalacak radyasyon görevlileri için dozsınırları herhangi bir yılda 50mSv'i, birbirini takip eden 10 yıl içinde ortalama yıllık 20mSv'i ve toplamda 100mSv'i geçemez. Yıllık etkin dozun beş katından fazla radyasyon dozu almış radyasyon görevlileri ile çocuk doğurma çağındaki radyasyon görevlileri özel bir durum için planlanmış ışınlanmalarda görevlendirilemezler.
Hamile radyasyon görevlileri için doz sınırları Madde 12 - (Başlığı ile birlikte değişik:RG-29/9/2004-25598) Hamileliği belirlenmiş kadın çalışan, çalışma şartlarının yeniden düzenlenebilmesi amacıyla yönetimi haberdar eder. Hamileliğin bildirilmesi kadın çalışanın çalışmasına engel teşkiletmez, gerekiyorsa çalışma koşulları yeniden düzenlenir. Bu nedenle, doğacak çocuğun alacağı dozun mümkün olduğu kadar düşük düzeyde tutulmasısağlanır ve toplumiçin belirlenen dozsınırlarına uyulur. Emzirme dönemindeki kadın çalışanlar, radyoaktif kontaminasyon riski taşıyan işlerde çalıştırılmaz.
Görevi gereği ışınlanmalar için ikincil sınırlar Madde 13 - Görevi gereği ışınlanmalar için doz sınırları ile uygunluğu sağlamak üzere, eşdeğer doz indisleri ve Ek-2'de verilen yıllık vücuda alınma sınırları değerleri (ALI) kullanılır.
Kritik gruplar için ikincil sınırlar Madde 14 - Yetişkinlerden oluşan kritik grup üyesi kişiler için, Ek-2'de verilen uygun "ALI" değerlerinin 1/10'u ve iç ışınlanma durumunda bebek ve çocuklardan oluşan kritik grup üyesi kişiler için ise uygun "ALI" değerlerinin 1/100'ü kullanılır.
ÜÇÜNCÜBÖLÜM Radyasyon Alanları Radyasyon alanlarının sınıflandırılması Madde 15 - Maruz kalınacak yıllık dozun 1 mSv değerini geçme olasılığı bulunan alanlar radyasyon alanı olarak nitelendirilir ve radyasyon alanları radyasyon düzeylerine göre aşağıdakişekilde sınıflandırılır:
a) Denetimli Alanlar: Radyasyon görevlilerinin giriş ve çıkışlarının özel denetime, çalışmalarının (Değişik ibare:RG-3/6/2010-27600) radyasyondan korunma bakımından özel kurallara bağlı olduğu ve görevi gereği radyasyon ile çalışan kişilerin ardışık beş yılın ortalama yıllık doz sınırlarının 3/10'undan fazla radyasyon dozuna maruz kalabileceklerialanlardır. Denetimlialanların girişlerinde ve bu alanlarda aşağıda belirtilen radyasyon uyarı levhaları bulunmasızorunludur:
1) Radyasyon alanı olduğunu gösteren temel radyasyon simgeleri (Ek-3),
2) Radyasyona maruz kalma tehlikesinin büyüklüğünü ve özelliklerinianlaşılabilirşekilde göstermek üzere gerekli bilgi, simge ve renkleri taşıyan işaretler,
3) Denetimli alanlar içinde radyasyon ve bulaşma tehlikesi bulunan bölgelerde geçirilecek sürenin sınırlandırılması ile koruyucu giysi ve araçlar kullanılması gerekliliğini gösteren uyarı işaretleri.
b) Gözetimli Alanlar: Radyasyon görevlileri için yıllık doz sınırlarının 1/20'sinin aşılma olasılığı olup, 3/10'unun aşılması beklenmeyen, kişisel doz ölçümünü gerektirmeyen fakat çevresel radyasyonun izlenmesini gerektiren alanlardır.
Radyasyon alanlarının izlenmesi Madde 16 - Radyasyon alanlarının izlenmesinde uygun radyasyon ölçüm cihazları ve dozimetreler kullanılır. Radyasyon alanlarının radyasyon/radyoaktivite düzeyi ölçümleri Kurum tarafından belirtilen sıklık ve yöntemlere uygun olarak yapılır. Bu ölçümlerde kullanılan cihazların kalibrasyonları Kurum tarafından uygun görülen aralıklarla, Kurumun İkincil Standart Dozimetre Laboratuvarı'nda yapılır. Öğrenciler Madde 17 - 16-18 yaşlarıarasındaki öğrenci ve stajyerlere sadece gözetimlialanlarda eğitimizni verilebilir. Öğrenci ve stajyerlerin dozsınırları bu Yönetmeliğin 10uncu maddesi (c) bendinde belirtilmektedir.
Ziyaretçiler Madde 18 - Ziyaretçiler denetimli alanlara kesinlikle, gözetimli alanlara ise (Değişik ibare:RG-3/6/2010-27600) radyasyondan korunma sorumlusundan izin almadan giremezler. İzin verilen ziyaretçilerin giriş ve çıkış saatlerinin kayıtlarının tutulması (Değişik ibare:RG-3/6/2010-27600) radyasyondan korunma sorumlusu tarafından sağlanır.
ÜÇÜNCÜKISIM Işınlanmalar
BİRİNCİBÖLÜM GörevGereği Işınlanmalar Görevgereği ışınlanmalar Madde 19 - Görev gereği ışınlanmalarda yıllık doz sınırları bu Yönetmeliğin 10uncu, özel durumlardaki ışınlanmalar 11inci, radyasyon alanları 15inci, kayıtlar 70inci, sorumluluklar ise 71incimaddesinde belirtilmiştir.
Çalışma koşulları Madde 20 - Görevleri gereği radyasyona maruz kalan kişilerin çalışma koşullarıaşağıdakişekilde sınıflandırılır: Çalışma Koşulu A: Yılda 6 mSv'den daha fazla etkin doza veya göz merceği, cilt, el ve ayaklar için yıllık eşdeğer doz sınırlarının 3/10'undan daha fazla doza maruz kalma olasılığı bulunan çalışma koşuludur. ÇalışmaKoşulu B: Çalışma Koşulu A'da verilen değerleriaşmayacak şekilde radyasyon dozuna maruz kalma olasılığı bulunan çalışma koşuludur.
Kişisel dozimetre zorunluluğu MADDE21 – (Değişik:RG-3/6/2010-27600) (1) Çalışma Koşulu A durumunda görev yapan kişilerin, kişisel dozimetre kullanmasızorunludur. Dozimetri hizmeti, Kurumve Kurumtarafından uygun görülen kuruluşlar tarafından verilir ve dozimetrik değerlendirme sonuçlarımerkezi doz kayıt sistemine işlenir. Dozimetri hizmeti verecek kuruluşların uygunluk ölçütleri ile çalışma usul ve esaslarıKurumtarafından belirlenir.
Koruyucu giysi ve teçhizat Madde 22 - Yapılan işin niteliğine uygun koruyucu giysi ve teçhizat kullanılır.
Tıbbi gözetim MADDE23 – (Değişik:RG-3/6/2010-27600) Çalışma koşulu A’da çalışan radyasyon görevlilerinin sağlık durumlarının yapacakları göreve uygunluğunu belirlemek amacıyla işe başlamadan önce ve çalıştığı süre boyunca yılda en az bir keztıbbimuayeneleri yaptırılır.
İKİNCİBÖLÜM Tıbbi Işınlanmalar Hastanın radyasyondan korunması MADDE24 – (Başlığıyla birlikte değişik:RG-3/6/2010-27600) Tanı ve tedaviamacıyla yapılan radyasyon uygulamalarının amacına ulaşması öncelikli olmak üzere, hastanın radyasyondan korunmasınısağlamak için Lisans Sahibi tarafından aşağıdaki hususların yerine getirilmesisağlanır.
a) Hastaya hekimin yazılı isteği dışında hiçbir radyasyon uygulaması yapılamaz.
b) Hastanın alacağı veya alması gereken dozmiktarının tayini ve tıbbi ışınlama süresince hastanın radyasyondan korunmasınısağlamak üzere gerekli tüm bilgiler yazılı olarak önceden belirlenir ve uygulanır.
c) Radyasyondan korunma konusunda uygulamaya özgü olarak eğitilmiş personelçalıştırılır.
Tıbbi amaçlı ışınlamaların gerekliliği Madde 25 - Tıbbi ışınlamalara aşağıdaki koşullarda izin verilir.
a) Alternatif tekniklerle karşılaştırıldığında, radyasyonla yapılacak tanı ve tedavinin yararları radyasyonun hasarlarına göre daha ağırlık kazandığı durumlarda tıbbi ışınlamalar uygulanır.
b) Mesleki, yasal veya sağlık sigortasıamaçlı tıbbi ışınlanmalar, sağlıkla ilgili belirgin bir beklenti olmadıkça ve uygulama tipi hakkında profesyonel kuruluşların görüşlerialınmadan yapılamaz.
c) Toplumun sağlık taramalarında radyolojik yöntemler ekonomik ve sosyal bedelin sağlık riskini karşılaması halinde ve kişiler için net bir yarar sağlayacak ise uygulanır.
d) Sağlık kuruluşlarının Etik Komite önerileri ve yazılı onayları ile araştırma yapılacak kişinin yazılı onayı alınmadan araştırma amacıyla tıbbi ışınlanmalarına izin verilemez. Tıbbi ışınlamalarda kullanılan cihazlar MADDE26 – (Başlığıyla birlikte değişik:RG-3/6/2010-27600) Tıbbi ışınlamalarda kullanılacak cihazlar 9/1/2007 tarihli ve 26398 sayılı ResmîGazete'de yayımlanan Tıbbi CihazYönetmeliği hükümlerine tabidir.
Tıbbi ışınlamalarda kalite temini MADDE27 – (Değişik:RG-3/6/2010-27600) Tıbbi ışınlamaların yapıldığı tesislerde kaynak ve radyasyon dozunu etkileyen donanımlara ilişkin kalite kontrol ve uygulamaya özgü kalite temini programları oluşturulur ve yürütülür.
Tıbbi ışınlamalarda rehber düzeyler Madde 28 - Tanı, tedavi eğitimve araştırma amaçlı ışınlanmalarda, mesleki ve toplumsal sağlık taramalarındaki ışınlanmalarda kişilerin alacağı radyasyon dozu, Kurumtarafından öngörülen rehber düzeylerine uygun olmalıdır. Bu düzeyler Ek-4 te belirlenmektedir. Araştırma amaçlı tıbbi ışınlanmalar
Madde 29 - Kişiye net bir yarar sağlamayan, alacakları doz ve risk hakkında kişilerin bilgilendirildiği, kişilerin ve Etik Komite'nin yazılı onayı alınmış araştırma amaçlı gönüllü ışınlanmalarda, halk için bir yıllık en yüksek izin verilen doz düzeyi aşılamaz. Çok özel durumlarda Kurum tarafından onaylanmak koşuluyla radyasyasyon görevlileri için izin verilen ortalama yıllık doz düzeyine izin verilebilir. Gönüllüler ve ziyaretçiler
Madde 30 - Gerek görülen hallerde tıbbi tanı ve tedavialtındaki hastalara gönüllü ve bilinçli olmak koşuluyla yardımetmek isteyen veya hasta ziyareti için gelen kişilerin alacaklarıetkin doz, tanı ve tedavisüresince 5mSv değeriniaşamaz. Hastaların taburcu edilebilecekleri en yüksek radyoaktivite düzeyleri Madde 31 - (Değişik:RG-29/9/2004-25598) 131 radyoaktifmaddesi verilen hastaların taburcu edilebilmesi için aşağıdaki hususlara uyulur:
a) 800 MBq'in üstünde I - 131 radyoaktif maddesi verilen hastalar vücuttaki radyoaktivite miktarının 600 MBq'in ve hastadan 1 metre uzaktaki doz hızının 30 µSv/saat'in altına düşünceye kadar Kurumtarafından sıvıatık sistemi ve oda projesi uygun bulunan izolasyonlu ayrı bir odada bekletildikten sonra (e) bendi koşulları sağlanmak suretiyle taburcu edilir.
b) 800 MBq'e kadar I - 131 radyoaktif maddesi verilen hastaların vücuttaki radyoaktivite miktarı 600 MBq'in ve hastadan 1 metre uzaktaki doz hızı 30 µSv/saat'in altına düşünceye ayrı bir odada bekletildikten sonra (e) bendi koşullarısağlanmak suretiyle taburcu edilir.
c) 600MBq'e kadaraktivite verilen hastalar (e) bendi koşullarısağlanmak suretiyle taburcu edilir.
d) Hastaya verilecek yukarda belirtilen talimatlar hastada kalan radyoaktivite miktarı ve hastanın fiziksel, sosyoekonomik ve yaşamkoşulları göz önüne alınarak her hasta için özel olarak belirlenir. Hastanın özel koşulları değerlendirildikten sonra Ek-V'de verilen I-131 ile tedavi gören hastaların taburcu edilme koşullarına uymak ve hastaya, diğer kişilerle temasları ve (Değişik ibare:RG-3/6/2010-27600) radyasyondan korunma ile ilgili alınacak önlemler Ek-VI'da verilen format doğrultusunda sözlü ve yazılı talimatlarşeklinde imza karşılığı verilmek şartıyla taburcu edilir. e) Hasta bilgilerinin, hastalara verilen aktivite miktarının, taburcu edilen hastada kalan aktivite miktarının ve hastadan 1 mmesafedeki doz hızının saati ve tarihi belirtilecek şekilde kayıtları tutulur. Hastaların hatalı ışınlanmaları MADDE32 – (Başlığıyla birlikte değişik:RG-3/6/2010-27600) Tanı ve tedavi uygulamalarında hastanın planlanandan farklı radyasyon dozu alması durumunda, hastaya, radyasyondan korunma sorumlusuna, lisans sahibine, ilgili hekimve bağlı bulunulan makama durumbildirilir. Lisans sahibi tarafından hastanın durumu değerlendirilerek düzeltici tedavinin uygulanmasısağlanır. Duruma ilişkin kayıtlar tutulur, benzer durumların tekrarlanmaması için gerekli önlemleralınır. ÜÇÜNCÜBÖLÜM Toplumun Işınlanması Toplumun ışınlanması Madde 33 - Toplumüyesi kişilerin maruz kalabilecekleri yıllık dozsınırları bu Yönetmeliğin 10uncu maddesinde belirtilmiştir. Radyoaktif maddelerin çevreye verilmesi
Madde 34 - Çevreye radyoaktif madde verilmesini gerektiren uygulamalar için lisans sahibi tarafından Kurumdan önceden izin alınması zorunludur. Lisans sahibi izin almak için,aşağıdaki bilgileri içeren bir rapor hazırlayarakKurum'a yazılı olarak başvurur.
a) Çevreye verilecek radyoaktifmaddelerin cinsi, miktarı ve radyoaktivitesi,
b) Çevredeki ışınlamaya maruz kalabilecek kritik gruplar,
c) Çevreye verilecek radyoaktifmaddelerin kritik gruplara erişme yolları,
d) Radyasyon güvenliği konusunda alınacak önlemler. Raporda yeralan hususlar radyasyon güvenliği ve çevre sağlığı bakımından uygun görüldüğü takdirde, belirli tür ve miktarlarda radyoaktif maddelerin çevreye verilmelerine Kurum tarafından izin verilir. (Değişik son cümle:RG-3/6/2010-27600) Kurum tarafından raporda eksiklikler bulunması durumunda, bu eksikliklerin tamamlanması istenir ve eksiklikler tamamlanıncaya kadarçevreye radyoaktifmadde verilmesine izin verilmez. Çevreye verilen radyoaktif maddelerin denetimi ve izlenmesi
Madde 35 - Çevreye radyoaktif madde veren kuruluşlar Kurum tarafından izin verilen sınırlara uymak zorunda olup, bunun için gerekli denetimi ve izlemeyi yapmakla ve sonuçları belirliaralıklarla kuruma bildirmekle yükümlüdür. Kurumgerekli gördüğü takdirde,ek birçevre ölçümprogramı uygulayabilir. Kapalı radyoaktif kaynaklar
MADDE36 – (Başlığıyla birlikte değişik:RG-3/6/2010-27600) Kapalı radyoaktif kaynaklar hiç birşekilde radyoaktifatık olarak çevreye verilemez ve lisans sahibisöz konusu kaynaklarıKuruma önceden yazılı olarak bilgi vermeden bir başka kişiye devredemez. Kullanımından vazgeçilen ve bir daha kullanılması düşünülmeyen kapalı radyoaktif kaynaklar tesis içinde nihai olarak depolanamaz. Bu kaynaklar, mahrecine veya radyoaktifatık işleme tesisine gönderilir. Doğal radyasyon
Madde 37 - (Değişik:RG-29/9/2004-25598) Doğal ortamlardaki radyasyon seviyeleri gerektiğinde Kurum tarafından izlenir, gerekli görülen hallerde ilgili bakanlık, kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapılır. Doğal radyasyon kaynaklarından maruz kalınan ışınlanmalara doz sınırlaması uygulanmaz. Ancak, ilk durumu değiştirilmiş olan doğal radyasyon kaynaklarından meydana gelen ışınlanmalara, bu Yönetmeliğin 7 ncimaddesindeki (Değişik ibare:RG-3/6/2010-27600) radyasyondan korunma sistemi uygulanır. Bu kaynaklardan radon için izin verilen konsantrasyon seviyeleri yıllık ortalama olarak evlerde 400 Bq/m3, işyerlerinde 1000 Bq/m3 değerleriniaşamaz. Maruz kalınan doğal radyasyon seviyesinin yapımalzemeleri nedeniyle artmasının önlenmesi ve toplumüyelerinin alacağı radyasyonun mümkün olan en düşük seviyede tutulmasıamacıyla bu malzemelerdeki radyoaktivitenin kontrolü esastır. Doğal radyasyon nedeniyle ışınlanmaların arttığı durumlar
Madde 38 - (Değişik:RG-29/9/2004-25598) Görevi gereği radyasyon kaynaklarıyla çalışmamakla birlikte yaptığı iş nedeniyle doğal radyasyona maruz kalan uçuş personeli ile maden ocaklarında çalışan kişiler radyasyon görevlisi sayılmazlar. Ancak; uçuş personeli ile, içeriğinde uranyumve toryumihtiva eden maden cevherlerinin ve radyoaktivitesi yüksek düzeyde doğal radyonüklit içeren madenlerin (mineral tuzlar, fosforlu malzemeler) çıkarılması ve işlenmesi faaliyetlerinde çalışanların radyasyondan korunmaları için etkin kontrol tedbirlerialınmasıesastır. Yeraltımaden ocakları ve benzeriçalışma ortamlarında;
a) Radon ölçümlerinin yaptırılması,
b) Ortamdaki radon konsantrasyonunun 1000 Bq/m3'ü aşması durumunda havalandırma sistemlerinin kurulması ve etkin çalıştırılması,
c) Kullanılan hammaddelerin içeriğinde uranyum, toryum, fosforlu malzemeler ihtiva eden üretimprosesleri, bunların taşınması ve depolanması faaliyetlerinde çalışanlar da dahil olmak üzereradyoaktifmaddeler içerebilecek tozzerreciklerinin solunmasınıengellemek amacıyla tozmaskesi kullanmasısağlanır. Bu madde kapsamındaki faaliyetlerde çalışanlar, görevleri gereğialdıkları radyasyon ve sağlık riskine ilişkin bilgilendirilirler.
DÖRDÜNCÜBÖLÜM Kaza veya Tehlike Durumunda Işınlanma Tehlike durumu planı
Madde 39 - (Mülga:RG-17/12/2020-31337) Planda yer alması gereken hususlar
Madde 40 - (Mülga:RG-17/12/2020-31337) Planın yenilenmesi
MADDE41 – (Mülga:RG-17/12/2020-31337) Tehlike durumunun veya kazanın kuruma bildirilmesi M
ADDE42 – (Mülga:RG-17/12/2020-31337) Tehlike durumu veya kazaya ilişkin rapor
Madde 43 - Tehlike durumu veya kaza sona erdikten sonra, kazanın oluş şekli radyasyon görevlilerinin ve diğer kişilerin maruz kaldıkları radyasyon dozları ve radyoaktif maddelerin vücuda alınış şekli ve nedeni, lisans sahibi veya lisans sahibi tarafından görevlendirilecek kişi tarafından araştırılarak, radyasyon görevlilerinin filmve/veya TLDdozimetre ve gerekirse kromozomaberasyonu test sonuçları ile birlikte, sonuç bir raporla en kısa zamanda Kuruma bildirilir. T
ıbbi müdahele Madde 44 - Bu Yönetmeliğin 43üncü maddesinde belirtilen raporun Kurumtarafından değerlendirilmesisonucu radyoaktif madde bulaşmasına uğrayan kişilerin radyoaktif bulaşmayı giderme işlemleri veya tıbbimüdahaleleriKurumtarafından önerilen resmi veya özelsağlık kuruluşlarında yaptırılır.
Radyasyona maruz kalan görevlilerin durumu Madde 45 - Radyasyon kazasından sonra, bu Yönetmelikte belirtilen sınırlar üzerinde radyasyona maruz kalan radyasyon görevlilerinin,eski görevlerine devam etmesinde bir sakınca bulunmadığının, Kurumun önerdiği resmisağlık kuruluşu tarafından bir raporla belirlenmesi halinde, bu kişilereski görevlerine devamedebilirler. Raporda eski görevine devamı sakıncalı görülen radyasyon görevlileri, sosyal ve ekonomik durumları, yaşları ve özel becerileri gözönüne alınarak radyasyona maruz kalmasını gerektirmeyecek başka bir görevde çalıştırılır.
Şüpheli durumların kuruma bildirilmesi Madde 46 - Tehlike durumu ve kaza söz konusu olmamakla birlikte, dozsınırlarının aşılmasından şüphe edilmesi halinde lisans sahibi konuya ilişkin araştırmasını ve sonuçlarını bir raporla Kuruma yazılı olarak bildirir.
Radyasyon kaynaklarının kaybolması veya çalınması MADDE47 – (Mülga:RG-17/12/2020-31337)
Ani ışınlanmalar Madde 48 - Ani ışınlanmalar için 2 günden daha azsürede organ veya dokuda soğurulması beklenen dozlar için müdahaleye ilişkin eylemdüzeyleri Çizelge-1'de verilmiştir. Çizelge 1 - Ani Işınlamalar İçin EylemDüzeyleri Organ veya doku Doz, (Gy) Tümvücut (kemik iliği) 1 Akciğer 6 Deri 3 Tiroid 5 Gözmerceği 2 Gonadlar 3 Sürekli ışınlanmalar
Madde 49 - Sürekli ışınlanmanın mevcut olduğu durumlarda Çizelge-2'de verilen eylemdüzeyleri uygulanır. Çizelge 2 - Sürekli Işınlanmalar İçin EylemDüzeyleri Organ veya doku Eşdeğer doz hızı, (Gy/yıl) Gonadlar 0.2 Gözmerceği 0.1 Kemik iliği 0.4 DÖRDÜNCÜKISIM Lisans, İzin, Denetim, Kayıtlar BİRİNCİBÖLÜM Lisans Lisans yükümlülüğü Madde 50 - (Mülga:RG-17/12/2020-31337) Lisans başvurusu MADDE51 – (Mülga:RG-17/12/2020-31337) Başvuruların incelenmesi Madde 52 - (Mülga:RG-17/12/2020-31337) Lisansın verilmesi Madde 53 – (Mülga:RG-17/12/2020-31337) Lisans koşullarında değişiklik Madde 54 - (Mülga:RG-17/12/2020-31337) Lisans sahibinin veya radyasyondan korunma sorumlusunun değişmesi MADDE55 – (Mülga:RG-17/12/2020-31337) Lisansın yenilenmesi MADDE56 – (Mülga:RG-17/12/2020-31337) Lisansın vize edilmesi MADDE57 – (Mülga:RG-17/12/2020-31337) Vize süresinin aşılması MADDE58 – (Mülga:RG-17/12/2020-31337) Lisansın iptali MADDE59 – (Mülga:RG-17/12/2020-31337) İstek üzerine lisans iptali MADDE60 – (Mülga:RG-17/12/2020-31337) İKİNCİBÖLÜM İzin İthal - ihraç izni Madde 61 - (Mülga:RG-17/12/2020-31337) İthal izni başvurusu MADDE62 – (Mülga:RG-17/12/2020-31337) Ticari amaçlı olmayan ithal izni MADDE63 – (Mülga:RG-17/12/2020-31337) (Değişik başlık:RG-29/9/2004-25598) Radyoaktif madde teslimat koşulu Madde 64 - (Mülga:RG-17/12/2020-31337) Taşıma izni MADDE65 – (Mülga:RG-17/12/2020-31337) Radyoaktif maddeler için ihraç izni MADDE66 – (Mülga:RG-17/12/2020-31337) ÜÇÜNCÜBÖLÜM Denetim Denetimin genel esasları Madde 67 - (Mülga:RG-17/12/2020-31337) Denetimsonuçları MADDE68 – (Mülga:RG-17/12/2020-31337) DÖRDÜNCÜBÖLÜM Kayıtlar Kayıt tutma ve saklama yükümlülüğü Madde 69 - (Mülga:RG-17/12/2020-31337) Kayıtların incelenmesi MADDE70 – (Mülga:RG-17/12/2020-31337) BEŞİNCİBÖLÜM Görevve Sorumluluklar Lisans sahibinin sorumlulukları Madde 71 - (Mülga:RG-17/12/2020-31337) Yönetimin sorumlulukları Madde 72 - (Mülga:RG-17/12/2020-31337) (Değişik ibare:RG-3/6/2010-27600) Radyasyondan korunma sorumlusunun görevleri Madde 73 - (Mülga:RG-17/12/2020-31337) (Değişik başlık:RG-3/6/2010-27600) Radyasyondan korunma danışmanının görevleri Madde 74 – (Mülga:RG-17/12/2020-31337) BEŞİNCİKISIM Aykırı Davranışlar, Sigorta ve SonHükümler Aykırı davranışlar MADDE75 – (Mülga:RG-17/12/2020-31337) Sigorta Madde 76 – (Mülga:RG-3/6/2010-27600) Yürürlükten kaldırılan mevzuat Madde 77- Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesi ile 6/9/1991 tarihli ve 20983 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği yürürlükten kalkar. Yürürlük Madde 78 - Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme Madde 79- (Değişik:RG-17/12/2020-31337) Bu Yönetmelik hükümleriniNükleer Düzenleme Kurumu Başkanı yürütür. ____________ (1) Bu değişiklik yayımından biryıl sonra yürürlüğe girer. Yönetmeliğin eklerini görmek için tıklayınız Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin Tarihi Sayısı 24/3/2000 23999 Yönetmelikte Değişiklik Yapan Yönetmeliklerin Yayımlandığı Resmî Gazetelerin Tarihi Sayısı 1. 29/9/2004 25598 2. 3/6/2010 27600 3. 17/12/2020 31337